Về miền Tây

Cuối tuần rồi , lớp anh văn U 60 tổ chức một chuyến đi về miền Tây . Dĩ nhiên là tôi hăng hái tham gia ngay . Xe đi ngã Sa đéc . Hai bên đường bắt đầu hiện ra những vườn trồng hoa . Đây là nơi cung cấp hoa cho Sài gòn vào dịp Tết . Rồi xe dừng lại ở một ngôi nhà cổ trên đường Nguyễn Huệ, thị xã Sa đéc . Đó chính là nhà của ông Huỳnh Thủy Lê , nhân vật nam chính trong quyển tiểu thuyết "L'amant" (Người tình) của nữ nhà văn Pháp Marguerite Duras . Quyển tiểu thuyết có tính chất hồi ký này đã được giải thưởng lớn Goncourt của Pháp năm 1984 . Sách được dịch ra 40 thứ tiếng và được đạo diễn Annaud quay thành phim cùng tựa "L'amant" năm 1990 .

Ngôi nhà cổ của gia đình ông HT Lê có mặt tiền bằng khối xây, với kiến trúc theo kiểu Tây phương , nhưng bên trong các vách ngăn nhà đều bằng gỗ và chạm trỗ theo kiểu  nhà của người Hoa . Ông Huỳnh Thủy Lê xuất thân từ một gia đình người Hoa giàu có tại Sa Đéc . Khi bà  Marguerite Duras gặp ông , bà chỉ là cô bé 15 tuổi , mẹ bà làm hiệu trưởng trường trung học ở Sa Đéc, gia cảnh khó khăn . Về sau ông Huỳnh Thủy Lê thành hôn với một người vợ Việt , môn đăng hộ đối . Bà Duras khi về già  đã viết quyển tiểu thuyết về mối tình ngày xưa .

Ngôi nhà cổ được công nhận di tích cấp quốc gia , tuy nhiên ngôi nhà nằm ở một phố chợ khá chật hẹp , chung quanh khuôn viên nhà đã bị nạn xây chen, khiến mảnh sân trước nhà còn bé tẹo .

Mặt tiền nhà cổ 

 Bàn thờ Quan Công ở giữa phòng khách 

Gạch bông lát nền nhập từ bên Pháp , vẫn còn dấu marque ở mặt sau tấm gạch 

máy hát đĩa 

Ông Huỳnh Thủy Lê và vợ lúc còn trẻ 

Nhân vật vào vai bà Marguerite trong phim "Người tình" 

Ảnh gia đình của bà Marguerite Duras khi còn bé 

hai nhân vật chính trong phim "Người tình" 

Cửa lùa gỗ để lấy thông thoáng , kiểu cửa đặc trưng của các  nhà người Hoa 

bộ ván gỗ cẩn xà cừ 

Hoa văn trên bộ ván là những con dơi , đối với người Hoa có ý nghĩa đem lại phúc lành 

Vách ngăn phòng ngủ 

tủ gỗ xưa 

Rời Sa đéc , xe chạy về Chợ mới An Giang . Cũng đã hơn 40 năm, hôm nay tôi mới có dịp quay  lại đây . Tôi mang tâm trạng của đứa bé hơn mười  tuổi , náo nức chờ đợi chiếc xe chạy  rầm rập qua chiếc cầu gỗ bắc ngang dòng kinh nước đục lừ . Ngày xưa , đó là tiếng reo vui báo hiệu một mùa hè đầy thú vị đang bắt đầu . Thế nhưng không có tiếng rầm rập nào , chiếc cầu gỗ đã không còn , dòng kinh đã bị lấp ... 
Tôi tìm đến dòng sông của  những mùa hè ấu thơ ... Không phải tôi đã lớn lên , đã già đi,  nên bây giờ tôi thấy dòng sông tuổi thơ trở nên quá nhỏ hẹp . Bốn mươi năm đủ để phù sa bồi đắp thành một bãi bồi ở bến sông ngày nào , nơi mà ngày đó những  sáng , chiều , cô bé tôi ngồi  ngắm màn mưa trắng xóa hay một vạt nắng bàng bạc cùng  những chiếc đò qua lại  trên dòng sông mênh mông . Dãy cồn bên kia sông ngày xưa trồng bắp , bây giờ nhà cửa mọc lên , cây cối um tùm đã làm mất đi cái khoáng đãng của dòng sông ngày xưa . Khu nhà nơi ba tôi làm việc, ngày đó ngăn cách với dinh quận trưởng bằng hàng rào kẽm gai và cây cỏ , bây giờ không còn nữa . Tất cả đã nhập vào khuôn viên huyện ủy hiện nay . Bờ sông ngày xưa cây cỏ xanh mướt bây giờ được xây bờ kè bằng bê tông khô cứng .
Thì cũng phải vậy thôi , thời gian vật đổi sao dời , chỉ có ký ức tuổi thơ là bất biến trong tâm tưởng của mỗi người ,và mãi đẹp , mãi mãi ...

Dòng sông tuổi thơ 

bờ sông hoang sơ xanh mướt ngày xưa giờ được xây bờ kè chạy dọc  theo khuôn viên huyện ủy 

Dòng sông nhìn ngược về phía chợ huyện 

Cồn bên kia sông ngày xưa trồng bắp ,bây giờ nhà  cửa mọc lên 

Huyện ủy Chợ Mới 

Đến nhà một người bạn , quê tại Chợ Mới , tôi được một bữa ăn thỏa thích các món bánh đặc trưng của  miền Tây , bánh bèo thơm phức mùi lá dứa và béo ngậy vị nước dừa .bánh da lợn , bánh bột bán , bánh ít trần ngọt , xôi gói trong bánh phồng ... Ăn gọi là đã đời , khi về còn được gửi cho một bọc lớn bánh ít , bánh bò nước dừa đường thốt nốt . Ôi chủ nhà thật đúng với tính cách người miền Tây .